Hamit VAROL
Seramik, çimento, cam sektörlerinin ihracatçı firmalarını bünyesinde bulunduran, 2 binin üzerinde üyesiyle de tek ve koordinatör ihracatçı birliği olan Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri İhracatçıları Birliği (ÇCSİB), üç sektör için de ayrı ayrı sürdürülebilirlik eylem planı hazırladı.
Bu kapsamda Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ve Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde sürdürülebilirlik analizleri gerçekleştirilerek sektörlerin ekonomik, çevresel ve sosyal dönüşümüne yönelik strateji ve eylemleri belirlendi.
Ancak 3 sektör de karbon nötür hedeflerini tutturabilmek için devletten acil kaynak desteği bekliyor. Verilen bilgiye göre, Türkiye’deki çimento firmaları karbon yakalama teknolojileri için 25 milyar dolar kaynağa ihtiyaç duyuyor. Yeşil dönüşüm yatırımları için ise cam sanayinin 3 milyar dolar, seramik sanayinin ise 3 milyar dolar acil desteğe ihtiyacı var.
“Finansman kaynakları genişletilmeli”
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Dış Ticaret Kompleksi’nde eylem planının tanıtımı sonrası DÜNYA’nın sorularını cevaplandıran ÇCSİB Başkanı Erdem ÇeneWsiz, 3 sektörde 31 milyar doları bulacak olan yatırım maliyetini firmaların tek başına gerçekleştirmesinin mümkün olmadığını söyledi. Bu yatırımların desteklenmesi için devletten uygun şartlarda uzun vadeli kredi talep ettiklerini dile getiren Çenesiz, “Firmalar olarak biz bu maliyetin altından kalkmamız mümkün değil.
Örneğin cam sanayinde bir firmanın ortalama yeşil dönüşüm yatırımlarına 30 milyon dolar para harcaması gerekiyor. Bunu kendi başımıza karşılayamayız. 100 yıl önce sanayileşen Avrupa Birliği ile 3-5 yılda eşitlenmemiz mümkün değil. Bu yüzden dönüşümün desteklenmesi için devletten uygun maliyetli uzun maliyetli kredi desteği ve başta GES yatırımlarına yönelik olmak üzere finansman kaynaklarının genişletilmesini talep ediyoruz” şeklinde konuştu.
“İhracatı yüzde 5 artırırız”
Çenesiz, artık yeni bir dönemeçte olduklarını ifade ederek şunları söyledi: “Sınırda Karbon Düzenlemesi mekanizması kapsamında olan çimento sektörümüz ve emisyon değeri yüksek olarak sınıflanan sektörler arasında yer alan cam ve seramik sektörlerimizin önünde zorlu ancak kaçınılmaz bir sürdürülebilirlik yolculuğu var.
Geçen yıl dünya ve Türkiye için zor geçti. Buna rağmen 3 sektör yılmayarak yüksek katma değerli üretim ve ihracata yöneldi. Yeşil ve dijital dönüşüm yatırımlarına ağırlık vermeye başladılar. Ortalama yüzde 80 ile ihracatta yerli katma değerin en yüksek olduğu sektörler arasında yer alan üç sektörümüzün toplam ihracatının, bu yılın son çeyreğinde koşulların da geçen yıla göre daha uygun olmasıyla birlikte yüzde 4-5 bandında artacağını ve büyüme ivmesini yeniden yakalayacağımızı öngörüyoruz.”
“Milyonlarca dolar vergi ile karşılaşırız”
TİM Başkanı Mustafa Gültepe ise sürecin eylem planının açıklanmasıyla sona ermediğine dikkati çekti. Gültepe, 2026’dan itibaren bazı sektörler için Sınırda Karbon Vergisi’nin devreye gireceğini belirterek, “Eğer gerekli hazırlıkları tamamlayamazsak 2026’dan itibaren her yıl yüz milyonlarca dolar karbon vergisi ödemek durumunda kalacağız.
Oysa karbon vergisi olarak ödeyeceğimiz kaynağı sektörlerimizin yeşil dönüşümünün finansmanı için kullanabiliriz” diye konuştu. ÇCSİB Başkan Yardımcısı Tansu Kumru da geri dönüşüm oranlarının düşük seviyelerde olduğu için cam kırığından yeterince yararlanılamadığını anlattı.
Kumru, “Camın sürdürülebilirlik konusunda çok önemli bir diğer fonksiyonu da binalarda enerji tasarrufu sağlayan kaplamalı yalıtım camları ile yakıt ve klima kullanımını minimize edebiliyor olması. Bu noktada kamu ve özel sektör işbirliği ile enerji tasarrufu sağlayan cam ürünlerinin yeni binalarda ve bina yenilemelerinde zorunlu hale getirilmesi büyük önem arz ediyor” şeklinde konuştu.
Çimento fiyatları %60 değil %27 arttı
ÇCSİB Başkan Yardımcısı Abdulhamit Akçay, çimento sektöründe acil karbon yakalama teknoloji yatırımlarını gerçekleştirilmesi gerektiğini söyledi. Sektörün emisyon azaltıcı yöntemler için alternatif alanlara yöneldiğini kaydeden Akçay, buna rağmen uygun krediye ihtiyaç duyduklarını kaydetti. Sektör temsilcilerinden gelen “çimento fiyatları yılbaşından bu yana yüzde 60 arttı” eleştirilerine de cevap veren Akçay, “Çimento fiyatlarındaki artış ortalama yüzde 27. Yüzde 60 doğru bir rakam değil. Ancak bazı lokasyonlarda lojistik maliyetleri yüksek. Bu yüzden teslimat fiyatlarında yükseklik olabiliyor” diye konuştu.
